ศิลปะที่สร้างไม่เสร็จ และหาชมยาก ของ มณเฑียร บุญมา

ART EYE VIEW—มณเฑียร บุญมา : ภาพร่างโครงการที่ค้างคา และผลงานที่หาชมยาก จากชื่อนิทรรศการคงพอจะดึงให้ผู้ชมงานศิลปะจำนวนไม่น้อยที่เป็นแฟนผลงานศิลปะและที่อยากจะทราบว่า มณเทียร บุญมา เป็นใครและสำคัญอย่างไร ไปชมนิทรรศการชุดนี้
นอกจากนี้ยังมีบางคนที่คาดหวังว่า ขณะที่ชมผลงานไปด้วย น่าจะมีโอกาสได้พบปะกับศิลปินเจ้าผลงานด้วย เหมือนในหลายๆนิทรรศการ

ความจริงหาเป็นไปได้ไม่ เพราะเป็นนิทรรศการแสดงผลงานของศิลปินผู้เคยได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติ ที่ได้จากโลกนี้ไปแล้วตั้งแต่ปี 2543 ซึ่งหากยังมีชีวิตอยู่ ปีนี้เป็นปีที่เจ้าตัวมีอายุ 60 ปี

ทางผู้จัดนิทรรศการจึงได้ใช้วาระที่สำคัญนี้ นำผลงานของเขา อาทิ งานสเก็ตซ์ต้นแบบกว่า 60 ชิ้นที่หาชมยาก รวมถึง เอกสาร สมุดโน้ต สมุดสเก็ตซ์ภาพ สิ่งพิมพ์ ภาพถ่าย วิดีโอ ฯลฯ มาจัดแสดงให้ผู้สนใจได้ชม โดยได้รับความร่วมมือจาก คณะผู้จัดการทรัพย์สินของมณเฑียร บุญมา,นักสะสมผู้สะสมผลงานศิลปะ, หอศิลป์ บ้านจิม ทอมป์สัน, ฮานส์ อุลริส โอบริส ผู้อำนวยการฝ่ายกิจกรรมนานาชาติและผู้อำนวยการร่วมด้านนิทรรศการและกิจกรรมจาก เซอร์เพนไทน์ แกลเลอรี่ กรุงลอนดอน

และThai Art Archives หนึ่งในหน่วยงานที่เปิดตัวเมื่อปี 2553 เพื่อรวบรวมฐานข้อมูลเกี่ยวกับชีวิตและผลงานศิลปะของศิลปินไทย

ครั้งนี้ได้รับเงินทุนสนับสนุนจาก มูลนิธิเจมส์ เอช ดับเบิลยู ทอมป์สัน เพื่อกระตุ้นให้คนทั่วไปมีโอกาสรับรู้เกี่ยวกับผลงานของมณเฑียร บุญมา ในส่วนที่ไม่เคยถูกเผยแพร่ที่ไหนมาก่อน นั่นคือ “ภาพร่างโครงการที่ค้างคา และผลงานที่หาชมยาก” ตามชื่อนิทรรศการนั่นเอง

เพื่อให้ผู้ชมได้เห็นกระบวนการคิด การสร้างสรรค์งานศิลปะของศิลปิน ผ่านการชมชิ้นงานที่ยังสร้างไม่เสร็จและอื่นๆ ตามที่ได้กล่าวมาข้างต้น ที่มีส่วนสำคัญต่อการก่อเกิดชิ้นงาน เพราะส่วนใหญ่เวลาไปชมงานศิลปะเรามักจะได้ชมแต่ชิ้นงานที่เสร็จสมบูรณ์แล้ว รวมถึงไปรับเอาพลังของความเป็นศิลปินผู้ไม่เคยหยุดสร้างสรรค์

“อยากให้ทุกคนรู้ว่า มณเฑียร บุญมา ไม่เคยหยุดทำงานเลย ไม่ว่าจะสบายหรือไม่สบาย ในหัวสมองแอกทีฟตลอดเวลา

ความเป็นศิลปินที่ทำงานสร้างสรรค์ตลอดเวลา อยากจะให้ทุกคนได้รับรู้ และศิลปินในยุคนี้ได้รับพลังงานตรงนี้กลับไปด้วย

ไม่ว่าฟังก์ชันใดในชีวิต ไม่มีอะไรที่จะมาเป็นอุปสรรคในการทำงานศิลปะได้”

กฤติยา กาวีวงศ์ ผู้อำนวยการหอศิลป์ บ้านจิม ทอมป์สัน ผู้ทำหน้าที่ภัณฑารักษ์ของนิทรรศการนี้ ร่วมกับ ดร.เกรกอรี่ กัลลิแกน ผู้อำนวยการ Thai Art Archives กล่าว

นอกจากนี้ ยังบอกด้วยว่า เป็นนิทรรศการที่ต้องการเปิดมุมมองใหม่เพื่อให้คนได้รับรู้ว่า ศิลปินท่านนี้ไม่ได้ทำเฉพาะงานศิลปะที่มีความเชื่อมโยงกับหลักธรรมทางพุทธศาสนาเท่านั้น ดังเช่นหลายนิทรรศการก่อนหน้านี้ (ทั้งในไทยและต่างประเทศ) เคยนำเสนอ หลังจากที่ศิลปินเสียชีวิตไป

“มณเฑียร บุญมา ยังทำอะไรอีกตั้งเยอะ ไม่ว่าจะเป็นงานที่เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม สังคม เศรษฐกิจ การเมือง ฯลฯ หรือแม้แต่การทดลองทางด้านการนำเสนอศิลปะ”
มณเทียร บุญมา

ความพิเศษอีกอย่างหนึ่งของนิทรรศการนี้ ยังมีการรวมรวมผลงานศิลปะของ จันทร์แจ่ม (มุกดาประกร)บุญมา ศิลปินผู้สร้างงานภาพพิมพ์, เพื่อนร่วมชั้นเรียนและภรรยาของมณเฑียร ซึ่งจากโลกนี้ไปก่อนวัยอันควรเมื่อปี 2537 ด้วยโรคมะเร็งทรวงอก มาจัดแสดง โดยได้รับความร่วมมือจาก จุมพงษ์ บุญมา (บุตรชาย) ซึ่งขณะนี้กำลังศึกษาด้านศิลปะอยู่ที่ประเทศญี่ปุ่น

จากคำบอกเล่าของ โสมสุดา เปี่ยมสัมฤทธิ์ ผู้ช่วยภัณฑารักษ์ของนิทรรศการนี้

มณเฑียร บุญมา กล่าวได้ว่าเป็นศิลปินที่ทุกลมหายใจเข้าออกของเขามีให้แต่การสร้างสรรค์งานศิลปะและครอบครัวเท่านั้น

ดังที่งานหลายชิ้นของเขาได้รับแรงบันดาลใจมาจากการเจ็บป่วยของภรรยา และหากมีความจำเป็นต้องเดินทางไปแสดงงานศิลปะหรือร่วมกิจกรรมไม่ว่าจะในไทยหรือต่างประเทศ เขามักจะพาลูกชายไปด้วยเสมอ

แต่หากไม่สามารถก็มักจะมีบันทึกเกี่ยวกับสิ่งที่ได้ไปพบไปเห็น ในรูปแบบต่างๆกลับมาบอกเล่าให้ลูกชายร่วมรับรู้ด้วย

นิทรรศการ มณเฑียร บุญมา : ภาพร่างโครงการที่ค้างคา และผลงานที่หาชมยาก [Montien Boonma] : Unbuilt / Rare Works วันนี้ – 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2556 ณ หอศิลป์บ้านจิม ทอมป์สัน ซ.เกษมสันต์ 2 (สถานีรถไฟฟ้าสนามกีฬาแห่งชาติ) โทร.0-2762-2562
กฤติยา กาวีวงศ์
ดร.เกรกอรี่ กัลลิแกน

ส่งข่าวสารงานศิลปะร่วมสมัย มาได้ที่ ข่าว ART EYE VIEW เซกชัน Celeb Online www.astvmanager.com และ หนังสือพิมพ์ ASTV ผู้จัดการสุดสัปดาห์ Email: thinksea@hotmail.com