ภาพถ่าย "ช่างภาพหญิงสายธรรม" ใน “ปฏิทินธรรม” ของ “หอธรรมพระบารมี”

“มีความสุขมากขณะที่เดินถ่ายในมุมต่างๆ
รู้สึกว่าเป็นสถานปฎิบัติธรรมที่สวยงามในทุกๆจุด

มีความสุขมากขึ้นอีก
เมื่อได้เห็นปฎิทินชุดนี้ทำเสร็จออกมาแล้ว
ช่างสวยประณีตในทุกขั้นตอนของการผลิต

คือ…ความสุขเล็กๆที่ได้ใช้ความสามารถในวิชาชีพ
เพื่อประโยชน์ต่อพุทธศาสนา”

ART EYE VIEW—สมคิด ชัยจิตวนิช ช่างภาพอิสระ บอกเล่าถึงความสุขที่เป็นส่วนหนึ่งคณะทำงานจัดทำ ปฏิทินธรรมปี พ.ศ.2559 ของ “หอธรรมพระบารมี จ.ฉะเชิงเทรา” ที่มีหน้าตาหลุดออกจากกรอบเดิมๆของปฏิทินธรรมะทั่วไป ถูกออกแบบในสไตล์โมเดิร์นอาร์ต และมีโทนสีขาว-ดำ และที่สำคัญภาพถ่ายที่ใช้ในการจัดทำปฏิทินชุดนี้ คือผลงานภาพถ่ายของเธอเอง

ไม่ใช่ครั้งแรกที่สมคิดได้มีโอกาสใช้ความสามารถในด้านการถ่ายภาพมารับใช้พระพุทธศาสนา แต่เธอทำมานานหลายปี นับตั้งแต่ยังทำงานประจำเป็นช่างภาพข่าว กระทั่งปัจจุบัน ที่ยังคงทำควบคู่ไปกับการเป็นช่างภาพอิสระ, อบรมถ่ายภาพ และทำโครงการภาพถ่ายเพื่อช่วยเหลือสังคม

“เป็นฟรีแลนซ์ รับถ่ายภาพงานเกือบทุกชนิด แต่งานที่เข้ามาส่วนใหญ่จะเป็นการถ่ายภาพ Portrait หรือการถ่ายภาพบุคคลทั้งเด็ก คนท้อง ผู้สูงอายุ ซึ่งเป็นงานที่ถนัดและทำได้ดีที่สุดค่ะ และไปอบรมถ่ายภาพตามองค์กรต่างๆ ซึ่งระยะหลังๆมานี้ ส่วนใหญ่จะสอนเรื่องการถ่ายภาพสวยด้วยมือถือค่ะ เพราะโลกเปลี่ยนไปมาก ทุกคนมีมือถือที่ถ่ายภาพได้ และเทคโนโลยีก็พัฒนาไปไกลมาก คุณภาพของภาพดีทีเดียว และงานสำคัญที่ยังทำอยู่เป็นระยะคือการเป็นจิตอาสา ทำโครงการ ArtCare (นำรูปธรรมชาติไปติดตามโรงพยาบาล เพื่อการเยียวยาผู้ป่วย) ฯลฯ”

งานถ่ายภาพช่วยพุทธศาสนาทำมากี่ปีแล้ว มีจุดเริ่มต้นอย่างไร

“ตั้งแต่ทำงานประจำที่หนังสือพิมพ์บางกอกโพสต์ ก็ได้ไปช่วยถ่ายภาพให้กับศูนย์พัฒนาจิต วัดผาณิตาราม จ.ฉะเชิงเทรา ในสายของคุณแม่สิริ กรินชัย และเมื่อลาออก ใน ปีพ.ศ.2548 ได้ไปช่วยงานที่เสถียรธรรมสถาน ได้ติดตามคุณแม่ชี ศันสนีย์ เสถียรสุต ไปบรรยายธรรมในที่ต่างๆ อยู่ประมาณ 8 ปี ระหว่างนั้นก็ได้ไปช่วยถ่ายภาพให้วัดและสถานที่ปฏิบัติธรรมหลายแห่ง แต่ส่วนใหญ่จะช่วยงานที่เสถียรธรรมสถาน จนเมื่อ 2-3 ปีที่ผ่านมา ได้ออกเดินทางไปช่วยงานในที่อื่นๆมากขึ้นทั้งในประเทศและต่างประเทศ ไม่ได้ประจำอยู่ที่ใดค่ะ”

หอธรรมพระบารมี คืออะไร

“พระอาจารย์สุรศักดิ์ จรณธัมโม ซึ่งเคยเป็นลูกโยคี ที่ปฏิบัติธรรมกับคุณแม่สิริ กรินชัย เมื่อครั้งยังเด็กๆ เมื่อท่านออกบวชที่วัดผาณิตาราม จ.ฉะเชิงเทรา ได้สร้างศูนย์พัฒนาจิต อาคารเฉลิมพระเกียรติ เพื่อเป็นศูนย์ปฏิบัติธรรมให้แก่สาธุชนทั่วไป ที่สนใจเข้ามาปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน แต่มีผู้สนใจสมัครเข้ามามากประมาณ 300-400 คน เกินจำนวนที่รองรับได้ 150 คนในแต่ละคอร์ส ทางศูนย์จึงสร้าง “หอธรรมพระบารมี” ขึ้นมาเพิ่มเติม ขณะนี้ได้เสร็จไปแล้วส่วนหนึ่ง ยังขาดอาคารพักค้างสำหรับผู้มาปฏิบัติธรรมและโรงครัว”

เข้ามาช่วยงานที่นี่ได้อย่างไร

“ตั้งแต่เมื่อยังทำงานอยู่ที่บางกอกโพสต์ มีเพื่อนนักข่าวแนะนำให้ไปช่วยงานพระอาจารย์สุรศักดิ์ จรณธัมโม ที่ศูนย์พัฒนาจิต ซึ่งตั้งอยู่ในวัดผาณิตาราม มีโอกาสได้ไปถ่ายภาพคุณแม่สิริ กรินชัย ทั้งที่ศูนย์พัฒนาจิตและที่ยุวพุทธฯ หลังจากลาออกก็ได้ไปช่วยงานถ่ายภาพที่ศูนย์อยู่เรื่อยๆ และได้ติดตามถ่ายภาพการบวชสามเณรภาคฤดูร้อน จากโรงเรียนนานาชาติ อยู่หลายปี”

การทำงานและความประทับในการถ่ายภาพให้กับปฏิทินธรรมชุดนี้

“ใช้เวลาประมาณ 2 วัน โดยที่พระอาจารย์สุรศักดิ์ให้อิสระในการถ่ายอะไรก็ได้ที่อยู่ในบริเวณหอธรรมพระบารมี ซึ่งเป็นเหมือน ArtGallery มีงานศิลป์ วางอยู่ตามจุดต่างๆ โจทย์คือถ่ายอย่างไรก็ได้ให้รูปออกมาตีความเป็นธรรมะได้

ชอบงานลักษณะนี้ค่ะ ถ่ายแล้วให้คนดูตีความเอง เป็นแนวนามธรรมหน่อยๆ และไม่ต้องมีใครมาสั่งว่าต้องถ่ายตรงโน้นตรงนี้ เป็นงานที่ได้ใช้ความคิดสร้างสรรค์ของตนเองอย่างอิสระ

ถ่ายไปประมาณ 4000 กว่ารูป ความยากอยู่ที่ต้องเลือกให้เหลือ 12 รูป ในเวลาที่จำกัดด้วย ซึ่งต้องนับว่าเป็นความสามารถของพระอาจารย์สุรศักดิ์ เพราะท่านเป็นผู้เลือกและเขียนคำประกอบในแต่ละภาพ”

ปีใหม่นี้ มีความตั้งใจจะไปช่วยงานที่ไหนอีกบ้าง

“ก็มีโครงการของวัดต่างๆ ที่จะให้ช่วยทำหนังสือภาพ สำหรับการเผยแพร่พระศาสนา ทั้งในประเทศและต่างประเทศ ซึ่งก็ยินดีไปช่วยวัดในทุกๆสำนัก ไม่ได้จำกัดทำให้เฉพาะที่ใดที่หนึ่งค่ะ”

มีแนวทางในการเลือกงานที่จะเข้าไปช่วยอย่างไร

“ที่จริงส่วนใหญ่ไม่ได้เลือกงานนะคะ แต่ทางวัดเลือกเราเองค่ะ และส่วนใหญ่ก็เป็นวัดที่เราศรัทธาโดยพื้นฐานอยู่พอดี และโดยส่วนตัวเชื่อในเรื่องของลิขิตค่ะ พอถึงเวลาที่เหมาะสมในแต่ละช่วง ก็จะมีคนติดต่อมาขอให้ไปช่วยถ่ายภาพให้วัดในแต่ละที่”

อะไรคือความสุขของการทำงานภาพถ่ายช่วยศาสนา

“ความสุขคือการที่ได้เป็นประโยชน์กับผู้อื่นค่ะ เหมือนการทำงานจิตอาสาอื่นๆที่ทำอยู่ แต่ที่พิเศษเพิ่มขึ้นมาสำหรับงานทางศาสนา คือ ถ้าภาพของเราสามารถทำให้ผู้พบเห็นแล้วเกิดศรัทธาและทำให้เขาพบหนทางที่พ้นทุกข์ได้ ถือว่าเป็นความสำเร็จเป็นความสุขที่สุดของคนถ่ายแล้วค่ะ มีบ่อยครั้งที่คนมาบวชชีที่เสถียรธรรมสถาน แล้วบอกว่า….เห็นรูปแล้ว อยากบวชบ้าง…มันเป็นความสุขที่อธิบายเป็นคำพูดไม่ได้ค่ะ”

ผู้สนใจ ปฏิทินธรรม ปี พ.ศ.2559 และ CD ธรรมะอีก 2 แผ่น ของ หอธรรมพระบารมี จ.ฉะเชิงเทรา สามารถติดต่อสอบถามได้ที่ โทร.038-131811 รายได้เพื่อระดมทุนสำหรับการปฏิบัติธรรม

ส่งข่าวสารงานศิลปะร่วมสมัย มาได้ที่ ข่าว ART EYE VIEW ของ www.astvmanager.com และ ART EYE VIEW เซกชัน Lite ในหนังสือพิมพ์ ASTV ผู้จัดการสุดสัปดาห์ Email: thinksea@hotmail.com