“รอยประทับวิญญาณ” ในภาพถ่าย “ระบิล บุนนาค”

ART EYE VIEW—หากใครได้เห็นภาพขาว-ดำชุด 3 เมืองเก่า: สุโขทัย ศรีสัชนาลัย และกำแพงเพชร ที่บันทึกโดย ระบิล บุนนาค ในปี 2496 แล้ว จะเกิดคำถามทันทีว่า “ทำไมมนต์ขลังของจิตวิญญาณเก่าแก่ในโบราณสถานที่ศักดิ์เหล่านี้ จึงสูญหายไปกับการอนุรักษ์ของปัจจุบัน”

ไม่ว่าจะเป็นพระอจนะ วัดศรีชุม, ปรางค์แบบขอม วัดพระพายหลวง และวัดศรีสวาย ในสุโขทัย หรือ เจดีย์วัดช้างล้อม ศรีสัชนาลัย และพระพุทธรูปยืน วัดสี่อิริยาบถ กำแพงเพชร ล้วนปกคลุมด้วยเถาวัลย์รากไม้ เหมือนดินแดนลึกลับในเทพนิยายผจญภัยโรแมนติก ซึ่งอาจารย์ระบิลสามารถเก็บบรรยากาศแบบนี้ไว้ครบในผลงานภาพถ่ายของท่าน ด้วยความประณีตบรรจงเลือกจังหวะเวลาและองศาของดวงอาทิตย์ เพื่อให้ได้แสงแดดและเงาตกต้องตัวโบราณสถาน เกิดเป็นความงดงามและประทับใจแก่ผู้พบเห็น

“เป็นภาพที่มีค่าสูงสุดในการศึกษา เพราะถ่ายไว้ก่อนหน้าการบูรณะซ่อมแซม ซึ่งผู้สนใจอาจทำการเทียบเคียงเห็นได้ว่า ผิดจากที่กำลังเป็นอยู่อย่างไรในเวลานี้…” ท่านพุทธทาสได้แสดงความเห็นนี้ไว้ในบทนำของหนังสือรวมผลงานภาพถ่ายชุดนี้ในปี 2514 หรือ เกือบ 20 ปีหลังการบันทึกภาพดังกล่าว

นับเป็นความโชคดีที่อาจารย์ระบิลได้มอบภาพถ่ายชุดโบราณสถาน จำนวนกว่า 100 ชิ้น ให้กับสวนโมกขพลาราม ไชยา ในจำนวนนี้ 56 ชิ้น เป็นชุด 3 เมืองเก่า ซึ่งบัดนี้ทางหอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ ได้นำขึ้นมายังกรุงเทพเพื่อการอนุรักษ์และเผยแพร่แก่สาธารณชนต่อไป

และผู้สนใจจะมีโอกาสชมภาพถ่ายชุดนี้ผ่านนิทรรศการ รอยประทับวิญญาณ(Imprint of Spirit) โดย ระบิล บุนนาค ระหว่างวันที่ 8 กรกฎาคม – 26 สิงหาคม พ.ศ.2560 (เปิดนิทรรศการ เสาร์ 8 กรกฎา เวลา 18.30 – 21.00 น.) ณ Kathmandu Photo Gallery ถนนปั้น(ใกล้วัดแขก) ถนนสีลม โทร. 0-2234-6700

ระบิล บุนนาค (2445 – 2542, กรุงเทพ) จบการศึกษาจากสิงคโปร์เมื่ออายุ 21 และกลับมารับราชการอยู่กองรุกขชาติ ทำให้มีโอกาสเดินทางขึ้นเขาลงห้วย ตรวจป่าไม้ เก็บพันธุ์ไม้ ได้เห็นดอกไม้แปลก ๆ สวย ๆ จึงเกิดความคิดว่าน่าจะถ่ายภาพเก็บไว้เพื่อการศึกษา ทำให้ระบิลศึกษาการถ่ายภาพอย่างจริงจัง กระทั่งประมาณช่วงหลังปี 2480 ระบิลออกจากราชการมาตั้งร้านถ่ายรูป ‘ร.บุนนาค’ บนถนนสีลม และเป็นอาจารย์พิเศษสอนวิชาถ่ายภาพวิจิตร (Pictorial Photography) ณ วิทยาลัยเทคนิคกรุงเทพฯ ก่อนจะเสียชีวิตในวัย 97 ปี อาจารย์ระบิลได้มอบภาพและฟิล์มขาวดำต้นฉบับรูปโบราณสถานและโบราณวัตถุ จำนวน 23,000 ภาพ ให้แก่หอจดหมายเหตุแห่งชาติ



ส่งข่าวสารงานศิลปะร่วมสมัย มาได้ที่ ข่าว ART EYE VIEW ของ www.manager.co.th Email: thinksea@hotmail.com

และคลิกเป็น แฟนเพจ ได้ที่ http://www.facebook.com/arteyeviewnews